پسته خراسان جنوبی از باغ تا بازار/ وقتی دلال قیمت را تعیین می‌کند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: پسته به‌عنوان یکی از محصولات استراتژیک به دلیل کم‌آب طلبی به خوبی با اقلیم آب و هوایی خراسان جنوبی قابل پرورش و رشد است و کشاورزان بسیاری همت خود را صرف تولید این محصول کرده‌اند.

البته باید به این نکته توجه کرد که هر چند در خراسان جنوبی از سطح ۲۵ هزار هکتار پسته برداشت می‌شود و رتبه پنجم کشور در این بخش را دارد ولی به واقع کشاورز سود چندانی از این محصول ارزشمند نمی‌برد و بازار این محصول گران‌قیمت کار با دلالی پیش می‌رود.

دلالانی که با قیمت بسیار پایین پسته را از کشاورز می‌خرند و با قیمت‌های بسیار بالا در بازار می‌فروشند و گاه هم روانه بازارهای خارجی می‌کنند.

کم آبی، علت کاهش تولید پسته

محمدحسین رحمتی راد از پسته کاران خراسان جنوبی در گفت و گو با مهر با اشاره به اینکه پسته‌های باغ من بیشتر دیم است، اظهار کرد: امسال ۴۸۰ کیلو پسته از باغات برداشت کردم در حالی که برداشت ما در سال گذشته ۵۵۰ کیلو بوده است.

وی علت کاهش تولید پسته در سال جاری را کم آبی و کاهش نزولات آسمانی دانست و گفت: اگر با مشکل کم آبی رو به رو نمی‌شدیم به طور متوسط هر سال یک تن پسته برداشت می‌کردیم و شرایط به گونه دیگری برای پسته کاران رقم می‌خورد.

کشاورز پسته کار خراسان جنوبی افزود: کم آبی موجب آفت‌زدگی به محصول پسته ما نیز شده است.

رحمتی راد با اشاره به اینکه ما بیشتر محصول خود را به دلال می‌دهیم زیرا بازاری برای فروش نداریم، بیان کرد: دلال سال گذشته برای ۵۰۰ کیلو ۲۸ میلیون تومان داده است و امسال هنوز قیمت گذاری نکرده است.

وی ادامه داد: دلال نیز قیمت محصول پسته را یک جا نمی‌دهد بلکه وقتی الان پسته را به او می‌دهیم در ماه‌های بهمن و اسفند پول را به ما می‌دهد.

آفت به محصول پسته زد

محمد محمدی اسفدن از دیگر کشاورزان پسته کار خراسان جنوبی که در اسفدن شهرستان قاین کار تولید پسته انجام می‌دهد، در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: امسال محصول پسته ما آفت زیادی داشته و موجب کاهش کیفیت محصول شده است.

وی با اشاره به مشکل فروش پسته و دلالی در بازار این محصول گفت: کشاورز پسته کار در طول سال زحمت زیادی را متقبل می‌شود ولی زمان برداشت دلالان وارد می‌شوند و نتیجه یک سال تلاش آنان را با قیمت بسیار پایین به صورت فله‌ای می‌خرند.

این کشاورز خراسان جنوبی با اشاره به اینکه ثباتی در بازار قیمت پسته وجود ندارد، بیان کرد: دلال یک روز یک روز پسته را کیلویی ۱۰۵ هزار تومان و روز دیگر ۱۱۵ هزار تومان از ما می خرید در حالی که در بازار قیمت پسته بسیار متفاوت از این مبالغ است.

محمدی اسفدن اظهار کرد: نکته جالب این است دلالی که با این قیمت پسته را از ما می خرد اذعان دارد که همین الان به شرکت پاکستانی و …با قیمت بسیار بالاتر می‌فروشم.

کشاورز پسته کار خراسان جنوبی گفت: نکته دیگر اینکه در همین بازار دلالی نیز بسیاری از افراد کم سن و بی تجربه وارد این بازار شده‌اند که بسیار آسیب زننده است.

فعالیت کارخانه فرآوری پسته در اسفدن

وی با اشاره به اینکه سود اصلی را در واقع دلال می‌برد، یادآور شد: البته یک نکته مثبت برای ما این است که در اسفدن کارخانه فرآوری پسته وجود دارد و این کارخانه نیز خریدار پسته است.

محمدی اسفدن یادآور شد: در زمینه آفت محصول و پیشگیری از آن نیز توسط جهاد کشاورزی آموزش خاصی به کشاورز داده نمی‌شود و پسته کار نیز مجبور است برای پیشگیری از زیان بیشتر سر زمین محصول خود را بفروشد.

سری به بازار بیرجند می زنیم تا از وضعیت قیمت پسته در بازار مطلع شویم.

هر کیلو پسته، نیم میلیون تومان

محمد زریباف از خشکبار فروشی‌های شهر بیرجند در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر قیمت پسته خشک از حدود ۵۰۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان است و البته پسته با کیفیت بالاتر گاه از ۷۰۰ هزار تومان هم بالاتر می‌رود.

وی بیان کرد: پسته جزو محصولاتی شده که به واسطه قیمت بالا کم کم از سبد خرید آجیل مردم حذف شده است و محدودی از افراد متمکن جامعه می خرند ولی صادقانه بگویم که سود اصلی به جیب کشاورز نمی‌رود.

زریباف یادآور شد: در حال حاضر پسته بیشتر جنبه صادراتی به خود گرفته است و یکی از عوامل افزایش قیمت آن همین صادرات محور بودن است چون دلال و خریدار پسته به جای فروش آن به مغازه‌ها و کسبه بیشتر آن را به شرکت‌های خارجی و یا تجار برای صادرات می‌فروشد چون برای او درآمد بیشتری دارد.

برداشت ۱۷ هزار تن پسته

مجید شایسته، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: پیش بینی می‌شود در سال جاری ۱۷ هزار تن پسته از باغات خراسان جنوبی برداشت شود.

وی گفت: در حال حاضر در خراسان جنوبی از سطح ۲۵ هزار هکتار درختان بارور، محصول پسته برداشت شود.

کاهش ۲۵ درصدی تولید پسته

شایسته با اشاره به اینکه محصول پسته امسال حدود ۲۵ درصد نسبت به برآورد اولیه کاهش دارد، افزود: گرمای بی سابقه در تابستان و خاموشی چاه‌های کشاورزی از جمله عوامل کاهش میزان پسته در استان است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سفید پسته، کله قوچی، اکبری، بادامی، فندقی، اکبری، احمد آقایی و اوحدی را از ارقام پسته خراسان جنوبی عنوان کرد.

۱۳ هزار خانوار، بهره بردار پسته خراسان جنوبی

شایسته تعداد بهره برداران این محصول در خراسان جنوبی را ۱۳ هزار و ۵۰۰ خانوار عنوان کرد و گفت: بیشترین سطح زیرکاشت پسته استان به شهرستان بشرویه با هشت هزار و ۳۷۰ هکتار زیرکاشت اختصاص دارد.

وی اظهار کرد: پس از آن شهرستان‌های قاین، فردوس و سرایان بیشترین سطوح زیر کشت استان را دارا هستند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزود: خراسان جنوبی در تولید محصول پسته رتبه پنجم کشور را دارد و حدود ۷۰ درصد پسته استان به سایر استان‌ها از جمله خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و تهران صادر می‌شود.

به نظر می‌رسد برای بهبود وضعیت بازار پسته در خراسان جنوبی در گام نخست باید آموزش‌هایی به کشاورزان برای کاهش آفت زدگی محصول داده شود و در گام دوم نیز اقداماتی برای کاهش واسطه گری و دلال گری‌هایی که موجب آسیب به کشاورز است، انجام شود.

توجه ویژه به راه اندازی کارخانه فرآوری این محصول مزیت دار در شهرستان‌هایی است که بیشترین سطح زیر کشت پسته را دارند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.